Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Hedysarum brigantiacum & Rhagadiolus edulis

fotò
fotò
Esparset(-de-Briançoun)

Hedysarum brigantiacum

Fabaceae Leguminosae

Noms en français : Sainfoin de Briançon, Hédysarum de Briançon.

Descripcioun :
L'esparset-de-Briançoun trachis dins li pelouso de mountagno mejano sus cauquié. Li flour soun pus o mens pourpro à blanc de la dins la populacioun. Aquesto planto sarié uno bastardo entre H. hedysaroides e H. boutignyanum. S'atrovo d'aiours i raro qu'aquésti dos espèçi (la premiero dins lis Aup de l'uba e la segoundo dins lis Aup dóu miejour). Aquesto planto èi quàsi amenaçado, categourìo NT sus listo roujo.

Usanço :
Ramentan qu'èi pas counseia de manja li grano, que soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP). Semblo qu'es acò qu'aurié tua Christopher McCandless, d'ounte es esta fa un film couneigu, "Into the Wild". Aurié manja de grano de Hedysarum alpinum, pamens counsidera coume manjadis.

Port : Erbo
Taio : 20 à 50 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Hedysarum
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae

Ordre : Fabales

Coulour de la flour : Roujo
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 15 cm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1600 à 2700 m
Aparado : Noun
Remarco : H. hedysaroides x H. boutignanum
Jun à avoust

Liò : Pelouso
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Ouèst-Aupenco
Ref. sc. : Hedysarum brigantiacum Bourn., Chas & Kerguélen, 1992

fotò
fotò
Ragadiolo(-manjadisso)

Rhagadiolus edulis

Asteraceae Compositae

Nom en français : Rhagadiole comestible.

Descripcioun :
Aquesto planto de l'an primo, proche de l'erbo-di-teté, trachis dins li relarg un pau fre en basso Prouvènço. Se recounèis eisa à si fru en estello caupu dins li bratèio alor que lou dóu cèntre èi croucu (fotò). Pèr la destria de Rhagadiolus stellatus, fau counta li branco d'estello (7 à 9 o 5 à 7 eici) e la descoupo di fueio.

Usanço :
La ragadiolo èi manjadisso, pèr eisèmple en ensalado. Se dis peréu qu'es aperitivo e diuretico.

Port : Erbo
Taio : 10 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Rhagadiolus
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Ordre : Asterales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Abriéu à jun

Liò : Pelouso roucaiouso fresco - Ermas - Ribiero
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Rhagadiolus edulis Gaertn., 1791

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
RR
R
R
C
C
RR
C
ges

Hedysarum brigantiacum & Rhagadiolus edulis

ges
ges
ges
ges
ges
ges
R
R

Coumpara Esparset(-de-Briançoun) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Ragadiolo(-manjadisso) emé uno autro planto

fotò